تولدی دیگری برای ابرتلسکوپهای VLT
رصدخانهی جنوبی اروپا٬ با این تصویر باشکوه از یک زایشگاه ستارهای٬ پانزدهمین سالگرد مجموعهی تلسکوپی VLT (تلسکوپ بسیار بزرگ) را جشن میگیرد. تصویر بالا٬ تودههای ضخیمی از غبار را نشان میدهد که در مقابل زمینهی صورتی رنگ ابر گازی درخشان به چشم میخورند. منجمان این ابر گازی را IC 2944 نام نهادهاند. این تودههای مات و تیره همچون قطرات جوهر میمانند که در شربتی از توتفرنگی شناورند. شکل اغواگر این تودههای تیره محصول دست هنرمند پرتوهای قدرتمند ستارههای درخشان آن نزدیکی است.
تصویر بالا به مناسبت پانزدهمین سالگرد نورگیری ۴ تلسکوپ مجموعهی VLT گرفته شده است. در واقع این نورگیری در ۲۵ می ۱۹۹۸ / ۴ خرداد ۱۳۷۷ صورت گرفت. پس از نخستین نورگیری ٬این ۴ تلسکوپ عظیم به همراه ۴ تلسکوپ کمکی کوچکتر داخلسنج غولپیکر ویالتی موسوم به (VLTI) تشکیل دادند. مجموعهی VLT ٬ یکی از قدرتمندترین و مولدترین تسهیلات نجومی زمینپایه است. در سال ۲۰۱۲ بیش از ۶۰۰ پژوهش علمی بر پایهی دادههای VLT و VLTI انجام گرفت و در مجلات معتبر به چاپ رسید. (ann13009)
گازها و ابرهای غباری بینستارهای٬ مناطقی هستند که ستارگان جدید متولد میشوند و رشد میکنند تصویر بالا یکی از دقیقترین تصاویری است که تاکنون از این جرم سماوی گرفتده شده است این ابر گازی در فاصلهی ۶۵۰۰ سال نوری در صورتفلکی جنوبی قنطورس قرار دارد. این بخش از آسمان منزلگاه سحابیهای فراوان مشابه دیگر است و به همین علت زیر ذرهبین منجمان قرارگرفته است تا دربارهی فرآیند شکلگیری ستارهها مطالعه و تحقیق کنند.
محل IC 2944 در صورتفکلی قنطورس- برای دیدن نمایی بزرگتر روی تصویر کلیک کنید
در مناطقی که آرامتر از نواحی دیگر هستند کرههای بزرگتر باک روی یکدیگر فرو میریزند تا ستارهای جدید را متولد کنند اما آن کرهای که در این تصویر میبینید زیر شدیدترین بمباران پرتوهای فرابنقش قرار دارد که از طرف ستارههای پیرامون تابش میشوند. هر دو این کرهها فرسوده شدند و تقریب در حال خرد شدن هستند. مثل این میماند که یک قالب کره را داخل یک ماهیتابهی سرخکردنی داغ بیاندازید. تصور میشود که کرههای تاکری پیش از آنکه بتوانند ستارهای تشکیل دهند از بین خواهند رفت.
کرههای باک٬ چندان اجرام آسانی برای مطالعه و تحقیق تلقی نمیشوند. از آنجایی که این اجرام٬ نسبت به نور مرئی٬ مات هستند٬ منجمان کار دشواری را برای رصد فعالیتهای درونی آنها پیش رو دارند. بنابراین برای اینکه بتوانند سر از راز این ابرها دربیاورند نیاز به ابزارهای دیگر دارند. برای مثال رصدها در طولموجهای رادیویی یا طولموجهای میلیمتری سبب میشود تا ابرهای غباری سرد که دمای آنها چند درجه هم از صفر مطلق پایینتر است٬ درخشان جلوه کنند.
پژوهشهای اخیر نشان میدهند که هیچ ردپایی از شکلگیری ستارهها در میان این کرههای تاکری یافت نشده است.
سابق از این نیز تلسکوپ فضایی هابل متعلق به ناسا/اسا از این منظرهی آسمانی عکس گرفته است (opo0201a). تصویر جدید بالا میدان دید بازتری از تصویر هابل نشان میدهد و منظرهی فراختری از شکلگیری ستارهها در آن هویداست. این نمای باشکوه از دریچهی چشمان ابزار FORS مجموعهی تلسکوپی ویالتی متعلق به رصدخانهی جنوبی اروپا ESO ثبت شده است.
